Dünya genelinde ekonomik krizlerin derinleştiği bu dönemde, birçok ülke iflasın eşiğinde. Yüksek enflasyon, enerji krizleri ve giderek artan borç yükü, özellikle gelişmekte olan ekonomilerde derin yaralar açıyor.
Pakistan: IMF, 2023 yılında Pakistan’a 3 milyar dolarlık bir yardım paketi sunarak ülkenin iflasını önledi. Ancak bu, Pakistan’ın derin ekonomik krizini çözmeye yetmiyor. Ülkenin, 2029’a kadar en az 123 milyar dolar dış finansmana ihtiyaç duyduğu tahmin ediliyor. 2023’te GSYİH’sı 374.904 milyar dolara gerileyen Pakistan’ın enflasyonu %9.6 seviyesinde. Ayrıca, döviz rezervleri 2022’den bu yana ilk kez 10 milyar doları aşsa da bu miktar, üç aylık ithalatı karşılamaya yetmiyor. Borç yükü, ülkenin bütçesinin büyük bir kısmını yutarken, halk üzerindeki ekonomik baskı artmaya devam ediyor.
Sri Lanka: Nisan 2022’de 83 milyar dolarlık dış borcunu ödeyemeyen Sri Lanka, tarihin en büyük iflaslarından birini yaşadı. O dönemde döviz rezervleri sadece 50 milyon dolara düşmüştü. Ancak bugün, Sri Lanka’nın rezervleri 5.95 milyar dolara yükseldi ve enflasyon da %67’den %1.1’e geriledi. Ekonomi 2022 ve 2023 yıllarında %9.5 küçüldü, ancak 2024’te toparlanma belirtileri gösteriyor. Yine de yoksulluk ve devasa borç yükü, ülkenin iyileşme sürecini tehdit etmeye devam ediyor.
Bangladeş: Bangladeş’in borç yükü son yıllarda hızla arttı ve toplam borcu 156 milyar dolara ulaştı. Ülkenin kredi notu, küresel derecelendirme kuruluşları tarafından “çöp” seviyesine indirildi. Siyasi istikrarsızlık ve borç krizleri ülkeyi tehdit ederken, Bangladeş’in döviz rezervleri 2023’te 32 milyar dolardan 2024’te 20 milyar dolara düştü. IMF’den alınan 4.7 milyar dolarlık kredi, ekonomiyi ayakta tutmak için yeterli görünmüyor ve enflasyonun %10.1’e yükselmesi bekleniyor.
Venezuela: Venezuela, 2017’de borçlarını ödememeye başladı ve o zamandan beri ekonomik krizin pençesinde. Ülkenin borcu 154 milyar dolara ulaşmış durumda ve GSYİH’sı 2012’de 372.59 milyar dolardan 2024’te 102.33 milyar dolara geriledi. Bir zamanlar Latin Amerika’nın en zengin ülkesi olan Venezuela, şu anda nüfusunun %82’sinin yoksulluk içinde yaşadığı bir ülkeye dönüştü. Enflasyon hala yüksek seviyelerde seyrediyor ancak petrol üretiminin artması ve küresel yaptırımların hafifletilmesi, ekonomide yavaş da olsa bir toparlanma sağladı.
Arjantin: Arjantin, son yirmi yılda üç kez borçlarını ödeyemedi ve şu anda 400 milyar doların üzerinde borçla mücadele ediyor. Ülkede yıllık enflasyon %236 seviyelerinde, ancak yeni hükümetin uyguladığı ekonomik reformlar bu oranı %300’den düşürmeyi başardı. Ekonomi yavaş yavaş büyümeye başlasa da yoksulluk oranı %52.9’u aşmış durumda ve 2025 ile 2027 yıllarında yeniden temerrüde düşme riski oldukça yüksek.
Zambiya: Güney Afrika ülkesi Zambiya, 2020’de Eurobond borcunu ödeyemedi ve bu yıl 6.3 milyar dolarlık dış borcunu yeniden yapılandırdı. Ancak, borç stokunun %26’sı hala sürdürülemez seviyede ve 3.3 milyar dolarlık ticari borç henüz yapılandırılmadı. IMF, bu borçların yeniden yapılandırılmaması halinde Zambiya’nın tekrar temerrüde düşme riski taşıdığını belirtiyor.
Gana: Gana, 2022’de borçlarını ödeyemedi ve IMF’den 3 milyar dolarlık bir yardım paketi aldı. Gana’nın toplam borcu GSYİH’sının %70.6’sına denk geliyor ve dış borçlarının önemli bir kısmı hala ödenememiş durumda. Ancak, ekonomide 2024’te %5.8 büyüme kaydedildi ve enflasyon, 2022’den bu yana en düşük seviyesine indi. Ülke ayrıca alacaklılarla 13 milyar dolarlık bir borç yapılandırma anlaşmasına vararak borcun %40’ını sildirdi.
CNBCTV’de yer alan habere göre; bu ülkeler, küresel ekonomik krizler, borç yükü ve siyasi istikrarsızlıklar nedeniyle iflasın eşiğinde kalmaya devam ediyor. Uluslararası yardımlarla bir nebze rahatlama sağlansa da uzun vadeli ekonomik istikrar hala belirsiz.
Kaynak: sozcu.com.tr
