Tam bir yıl önceydi. Tarih 7 Ekim 2023, saat 06:30 suları… Hamas’ın İsrail’e şimdiye kadarki en kapsamlı saldırısı başladı. Hamas militanları sınırın çeşitli noktalarından İsrail’e sızarak kara saldırısı düzenledi. İsrail hazırlıksız yakalanmış ve saldırılar büyük bir kaosa yol açmıştı. Operasyonun adı Aksa Tufanı’ydı. Bir anda tüm dünyanın odağı İsrail’e dönmüştü.
Saldırılar Gazze’den İsrail’e atılan 5 bin roketle başlamış, İsrail istihbaratının güvenlik zafiyeti, Kassam Tugayları’nın sınırları geçmesinin önünü açmıştı. İsrail ciddi kayıplar verdi. 1200’den fazla sivil ve güvenlik personeli hayatını kaybetti. Yüzlerce kişi Hamas tarafından rehin alındı. İsrail’deki birçok bina ve altyapı zarar gördü. Kayıpların büyük çoğunluğu sivil vatandaşlar oldu, saldırı İsrail tarihindeki en ölümcül saldırılardan biri olarak kabul etti.
İSRAİL’İN CEVABI: ORANTISIZ GÜÇ
İsrail Aksa Tufanı Operasyonu’na Demir Kılıç Operasyonu ile yanıt verdi. Demir Kılıç, Aksa Tufanı’ndan iki gün sonra 9 Ekim’de başladı. Bu operasyon hava saldırıları ve Gazze’ye ablukayı kapsıyordu. İsrail, elektrik, su ve gıda tedarikini kesmişti.
Birkaç gün içinde İsrail, kara harekâtı hazırlıklarını başlattı. Sivillerin tahliyesi için uyarılar yapıldı. Ancak bir taraftan da hava saldırıları devam ediyordu. Takvimler 27 Ekim’i gösterdiğinde Gazze’ye tam kapsamlı bir kara harekâtı başlayacaktı.
ON YILLARDIR SÜREKLİ DEĞİŞEN BİR HARİTA
Gazze Şeridi yüz ölçümü Yalova’nın yarısı kadar bile olmayan bir kara parçası. Güneybatısındaki 12 kilometrelik Mısır sınırı dışında üç yanı İsrail Devleti ile çevrilmiş durumda. Peki, savaş başladığında nasıl bir harita vardı? Bir hatırlayalım.
Netivot ve Ofakim şehirleri üzerinden geçen kırmızı şerit, Hamas’ın Aksa Tufanı ile ilerleyebildiği alanı temsil ediyor. Sarı alan ise Hamas-İsrail Savaşı’nın başlamasıyla İsrail’de tahliye edilen alanlar. Sarı alanın içine sıkışmış, güneybatısında Mısır ile komşu olan alan ise Gazze Şeridi. Gazze Şeridi’nin yüz ölçümü 363 kilometrekare. Bu küçük alanda Gazze, Han Yunus, Refah, Cibaliye ve Deyr el Belah şehirleri bulunuyor. Mavi ve yeşil alanlar İsrail’in kontrolünde olan bölgeler. Gazze şeridindeki mavi çizgiler ise İsrail’in tahliye emri verdiği bölgeleri temsil ediyor.
HAMAS-İSRAİL SAVAŞININ BİR YILI
Ekim ve Kasım ayları boyunca çatışmalar devam etti, sivil kayıplar arttı, bölgesel istikrarsızlık büyüdü. Hamas’ın komuta merkezleri, tünelleri ve silah depoları hedef alındı.
Gazze’de insani kriz derinleşiyordu. Siviller için artık güvenli bir alan yoktu. Kasım ayında bölgede çatışmalar sürerken Lübnan Hizbullahı da devreye girecekti. Hizbullah, İsrail’e roket saldırıları düzenlemeye başlamıştı.
Aralık’ta kara harekâtı yoğunlaştı, İsrail Gazze’nin iç kısımlarına kadar ilerledi. Hamas, Gazze’nin kuzeyinde direnmeye devam etti. Ancak İsrail pek çok stratejik bölgeyi ele geçirdi. Gazze yeni yıla savaşla girmişti.
Uluslararası toplumun ateşkes çağrısı iki tarafta da karşılık bulmamıştı. Yılın ilk aylarında Gazze’de insani kriz derinleşirken bölgede altyapılar çöküyordu.
Nisan-Haziran ayları arasında sivil kayıplar arttı. Uluslararası yardım girişimleri yetersiz kaldı. İsrail, Hamas’ın lider kadrosunu hedef alıyordu. Aynı tarihlerde Lübnan Hizbullahı ile İsrail arasındaki çatışmalar da devam etti.
Yaz aylarında ateşkes yine bir ihtimaldi ancak gerçek olmadı. Hem Gazze’de hem de Lübnan sınırındaki çatışmaların şiddeti arttı. Barış müzakereleri ilerleme kaydetmedi.
HAMAS’I SARSAN ÖLÜM
Tarihler 31 Temmuz’u gösterdiğinde ise İsrail, Hamas’a en büyük darbelerinden birini vurdu. Hamas lideri İsmail Haniye İran’ın başkenti Tahran’da düzenlenen saldırıda öldürüldü. Haniye, güdümlü füzeyle hedef alınmıştı. Bu saldırı aynı zamanda İran’a da bir mesajdı.
VE EKİM 2024…
İsrail savaşın yıl dönümü olan bugünü de boş geçmedi. Gazze ve Lübnan’ı yine bombaladı. İsrail ordusu son bir yılda 40 binden fazla sivil ve askeri öldürdü. Filistin tarafında 90 binin üzerinde yaralı, 8 binden fazla da kayıp var.
Bugün geldiğimiz noktada savaşın kapsamı giderek genişliyor. İsrail’in Gazze’deki kara harekâtı sürerken, Hamas gerilla taktikleriyle direnmeye devam ediyor. Ancak artık bu savaş İsrail ve Gazze’nin ötesinde bir anlam ifade ediyor. Çünkü İran da her zamankinden daha çok devrede. Ortadoğu’nun geleceği tarihte pek çok kez olduğu gibi karanlık.
*Bu yazı Sözcü Televizyonu’nda yayınlanan Yaşar Özer’in hazırlayıp sunduğu Hafıza adlı programdan alınmıştır.
Kaynak: sozcu.com.tr
