Karadeniz bölgesinde ıspanağa karışan ve birçok kişinin zehirlenmesine yol açan güzelavrat otu, hem tehlikeli hem de faydalı özellikleriyle dikkat çekiyor.
Bu bitki, yanlışlıkla tüketildiğinde ciddi zehirlenmelere neden olabilse de, tıp dünyasında göz hastalıklarından mide rahatsızlıklarına kadar çeşitli alanlarda tedavi amaçlı olarak kullanılıyor.
Ancak, ıspanakla karıştırılma riski nedeniyle bu bitkinin ayırt edilmesi ve dikkatli bir şekilde kontrol edilmesi büyük önem taşıyor.
ISPANAK İLE FARKLARI NELER?
Uzmanlar, bu bitkinin ayırt edici özelliklerine dikkat çekiyor:
Ispanak, bu bitki ve benzer diğer bitkilerle karışabiliyor. Bu bitki, nemli orman altlarında yetişen otsu veya yarı çalımsı yüksek bir bitkidir ve 2 metreye kadar boylanabilir. Gövdesi dallanmıştır, yaprakları kısa saplı, oval veya eliptik şekilli ve yumuşaktır. Yapraklarının eni 10 cm, boyu ise 30 cm’ye kadar uzayabilir. Benzer bitkiler ise genellikle Güney ve Batı Anadolu’da, özellikle tarihi harabelerin çevresinde yetişir. Yapraklar bitkinin tabanında rozet şeklinde bulunur. Her iki bitki de çeşitli alkaloidler taşır ve yaprakları yanlışlıkla tüketildiğinde zehirlenmelere yol açabilir.
KONTROLLER TARLADA BAŞLAMALI
Ispanak, ülkemizin birçok yöresinde yetiştirilen bir sebzedir. Bitki boyu 40-80 cm arasında değişir. Yapraklar 2-30 cm uzunluğunda ve 1-15 cm genişliğinde olabilir. Yaprak şekillerine göre; yuvarlağa yakın oval ve yaprak uçları sivri çeşitler, yaprak ayasının dilimlenme özellikleri farklı olan çeşitler ve yaprak yüzeyine göre düz olan ve kabarcıklı olan ıspanak çeşitleri bulunur.
Zehirli bitkilerin yapraklarının ıspanağa göre biraz daha ince olduğu söylenebilir. Bu nedenle, karışma riskini önlemek için üretim aşamasında dikkatli bir kontrol yapılmalıdır.
İLK BELİRTİ GÖRME BOZUKLUĞU
Bu bitkide bulunan ve ciddi zehirlenmelere neden olabilen maddelerin dozu, yani kullanılan miktar çok önemlidir. Tedavi edici etkilerine rağmen, yanlış dozda kullanıldığında veya bu maddeleri içeren bitkiler büyük oranda tüketildiğinde ölümcül zehirlenmelere yol açabilir.
Zehirlenmelerde en belirgin belirtilerden biri ani başlayan görme bozukluğu ve gözbebeği büyümesidir.
Ayrıca, kuru ve kızarmış deri, halüsinasyonlar, ajitasyon, ateş yükselmesi, havale, şuur değişikliği, bayılma, göğüs ağrısı, istemsiz hareketler, titreme gibi belirtiler görülebilir. Zehirlenme vakaları koma, solunum güçlüğü ve ölüme kadar ilerleyebilir. Bu tür durumlarda, zehirlenmeye neden olan bitkinin hastaneye getirilmesi doğru teşhis için önemli bir katkı sağlar.
İSTANBUL’DA DA GEÇTİĞİMİZ YILLARDA ZEHİRLENME VAKALARI YAŞANMIŞTI
Geçtiğimiz yıllarda İstanbul’da da ıspanak ile karışan yabancı otlar sebebiyle zehirlenmeler yaşanmıştı. İstanbul’da 44, Tekirdağ’da da 22 kişinin zehirlenmesine neden olan ‘ıspanak vakaları’ ile ilgili i İl Tarım Müdürlüğünden yapılan açıklamada şu ifadelere yer verilmişti;
“İl Müdürlüğümüze, İstanbul Halk Sağlığı Müdürlüğü’nden 02.11.2019 tarihinde yapılan ihbarda ıspanak tüketimi sonrası zehirlenme olduğu bildirilmiştir. Zehirlenme şüphesi ile sağlık kuruluşlarına başvuru yapanların ürün satın aldıkları ilimizde, faaliyet gösteren satış noktalarından analiz yapılmak üzere taze ıspanak, evlerden ise pişmiş ıspanak yemeği numunesi alınmıştır. Alınan numunelerin ileri tetkik sonuçlarında ıspanak içerisinde tespit edilen yabancı ottan kaynaklı yoğun miktarda atropin ve scopalamin maddesi tespit edilmiştir”
Kaynak: sozcu.com.tr
