Adıyaman’da 6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen Kahramanmaraş merkezli depremlerde KKTC’li sporcuların ve tur rehberlerinin de aralarında bulunduğu 72 kişiye mezar olan Adıyaman’daki Grand İsias Otel davasının 3’üncü bilirkişi raporunu İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) ve 9 Eylül Üniversitesi’ndeki akademisyenler hazırladı. Bilirkişi raporunun, değerlendirme ve sonuç bölümünde şu tespitler yer aldı:
“Bina imalat ve denetimindeki eksiklikler; bina betonlarının üretiminde kullanılan agregaların kusurlu olması, en büyük tane çapının izin verilen en büyük değerden daha yüksek olması, beton basınç dayanımının oldukça değişken olması, etriyelerin 135 derece açıyla kıvrılmamış olması, sargılama bölgesinde gerektiği gibi etriye sıklaştırma yapılmaması, çiroz kullanılmaması, binaya 2001 yılında verilen tadilat yapı ruhsatı ekindeki mimari projede gösterilen 2 adet asansör ile tesisat bacası yapımında asmolen döşemede boşluk açılması. Bina statik-betonarme projelerinin 1975 ve 1998 Deprem Yönetmeliklerine uygun olarak tasarlanmamış olması (asmolen döşemeli binada yeterli miktarda perde bulunmaması, binanın asma kat seviyesinde burulma düzensizliği ve yumuşak kat düzensizliğinin oluşması, İki bina arasında yeterli derz boşluğu bırakılmaması). Projesine aykırı olarak binaya sonradan kat ilave edilmesi.”
Raporda, Grand İsias Otel’in yıkılmasında 11 sanığın da sorumlu olduğu tespit yapılırken, sorumluluk durumları şöyle anlatıldı:
Ahmet Bozkurt: 1993 ve 2001 yıllarında düzenlenen yapı ruhsatında yapı sahibi ve müteahhit olması nedeni ile; 1993 yılında düzenlenen yapı ruhsatı ekinde yer alan mimari proje üzerinde belirtilmiş bina kat sayısı, kat yüksekliği ve bina en üst kotundaki düzeltmelere uygun olarak revize mimari ve statik-betonarme proje hazırlatılmaması, 1993 yapı ruhsatına göre inşa edilen bina taşıyıcı sistem imalat/denetim eksiklik ve hatalarından (standartlara uygun olmayan büyük boyutlu ve kusurlu agrega kullanılması, etriyelerin 135 derece kancalı yapılmaması, etriye sıklaştırmasının yapılmaması, betonarme projede gösterilen çirozların yapılmaması), 2001 yılında düzenlenen yapı ruhsatı ekindeki mimari projede gösterilen taşıyıcı sistem tadilatlarını (döşemede asansörler için boşluk açılması) içeren ve ‘1998 Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelik’ hükümlerine uygun statik ve betonarme proje hazırlatılmaması, 2001 yılında düzenlenen yapı ruhsatı ekindeki mimaride gösterilen taşıyıcı sistem tadilatlarının betonarme uygulama projesi olmadan yapılması, 2003 yılında yapı kullanım izin belgesi alındıktan sonra yapı ruhsatı almadan projesine aykırı olarak binaya sonradan kaçak olarak kat ilave edilmesinden dolayı sorumluluğu kanaatine varılmıştır.
Bilge Açık, Efe Bozkurt, Mehmet Fatih Bozkurt, Seda Zeren, Şule Özbek, Ulviye Bozkurt: 2001 tarihli tadilat yapı ruhsatına göre yapı sahibi olarak İsias Otelcilik Turizm ve İnş. Tic. San. A.Ş.’nin ortakları olması nedeniyle; 2001 yılında düzenlenen yapı ruhsatı ekindeki mimaride gösterilen taşıyıcı sistem tadilatlarını (asansörler için boşluk açılması) içeren ve ‘1998 Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelik’ hükümlerine uygun statik ve betonarme proje hazırlatılmaması, 2001 yılında düzenlenen yapı ruhsatı ekindeki mimaride gösterilen taşıyıcı sistem tadilatlarının betonarme uygulama projesi olmadan yapılması, 2003 yılında yapı kullanım izin belgesi alındıktan sonra yapı ruhsatı almadan projesine aykırı olarak binaya sonradan kaçak olarak kat ilave edilmesinden dolayı sorumluluğu olduğu kanaatine varılmıştır.
Mimar H. Erdem Yıldız: 2001 tarihli tadilat yapı ruhsatında fenni mesul olması nedeniyle; 2001 tarihli yapı ruhsati alınırken uzmanlık alanı olmayan statik ve jeoloji konularında yapının sağlamlık yönünden uygun yapıldığı hakkında taahhüt raporu vermesi ve uzmanlık alanı olmadığı halde yapı ruhsatında statik proje müellifi olarak sorumluluk alarak kapsamlı bir statik-betonarme proje hazırlanmadan yapı ruhsatı alınmasını sağlaması, 2001 yılında düzenlenen yapı ruhsatı ekindeki mimaride gösterilen taşıyıcı sistem tadilatlarının (döşemede asansörler için boşluk açılması) betonarme uygulama projesi olmadan inşa edilmesi nedeniyle sorumluluğu olduğu kanaatine varılmıştır.
İnşaat Mühendisi Halil Bağcı: Belediye Arşiv Dosyasındaki resmi belgelerde ve 2001 tarihli tadilat yapı ruhsatında adı ve imzası bulunmamakla birlikte, Belediye Arşiv Dosyasında 185 sayfalık Betonarme Statik Hesap Raporu ve bu rapora istinaden hazırlanmış 3 sayfalık imzalı raporu bulunması ve Betonarme-statik hesap raporunda projeyi kontrol eden olarak ‘Adıyaman Belediyesi’ yazılı olması nedeniyle söz konusu raporun belediyeye tadilat yapı ruhsatı almak üzere verileceğini bildiği düşünüldüğünden; hazırlanan bu Betonarme-Statik hesap raporunun binanın mevcut malzeme özellikleri belirlenmeden, betonarme proje ile yerindeki mevcut imalatların uyumluluğunu kontrol edilmeden, 1998 Deprem Yönetmeliğine göre verilmesi zorunlu olan düzensizlik kontrolleri yapılmadan statik hesap raporunun hazırlanması, kat sayısı ve yüksekliklerinin hesaplarda Mimari projeye göre yanlış alınması, bu statik hesap raporu sonuçlarına göre kolonlarda donatı açısından yetersizlikler olduğu halde sadece bodrum katları esas alarak binanın mevcut durumunun güvenli olduğuna dair 3 sayfalık imzalı rapor hazırlaması nedeniyle sorumluluğu olduğu kanaatine varılmıştır.
İnşaat Mühendisi Mehmet Güncüoğlu: 1993 ve 2001 tarihli yapı ruhsatlarında statik proje müellifi olarak ismi bulunduğu görülmektedir. 1993 tarihli yapı ruhsatı ekindeki mimari projede kat sayısının 14’den 9’a düşürülmesi ve kat yüksekliklerinin 3.00 metreden 2.70 metreye düşürülmesi durumlarına göre statik projede değişiklik yapılmadığı ve 14 kat için hazırlanmış betonarme projenin yapı ruhsatı ekinde aynen yer aldığı görülmüştür.
Mimari projedeki değişikliklere göre statik hesaplarda revizyon yapılması durumunda elemanlardaki iç kuvvetler değişeceğinden dolayı statik hesaplarında da değişeceği açıktır. Mevcut durumu ile mimari proje 9 kata revize olduğundan ve de betonarme proje 14 kat olarak bırakıldığından dolayı betonarme proje ile mimari projenin uyumlu olmadığı söylenebilir. Belediye arşiv dosyasında statik proje müellifi tarafından yapının mevcut projelerle 9 kat yapılabileceğinin uygun olduğuna dair onay verdiğini gösteren herhangi bir imzalı belge bulunmamaktadır.
1975 Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelikte 4. derece deprem bölgesi için 21.00 metreden yüksek asmolen döşemeli binalarda perde duvar zorunluluğu bulunmaktadır. Bina için hazırlanmış statik hesap raporu ve betonarme proje incelendiğinde, bina yüksekliği 21.00 metreyi geçtiği için binaya perde duvar yerleştirilmiş olduğu görülmekle birlikte bu perdelerin boyut ve sayısının yeterli olmadığı görülmüştür.
2001 yılında verilen yapı ruhsatında da İnşaat Mühendisi Mehmet Güncüoğlu’nun adının yazılı olduğu görülmektedir. Ruhsat eki olarak İnşaat Mühendisi Mehmet Güncüoğlu tarafından 1993 yılında 14 katlı yapı için hazırlanmış betonarme projenin aynen verilmiş olduğu ve 2001 yılında 1998 Deprem Yönetmeliğine göre İnşaat Mühendisi Mehmet Güncüoğlu tarafından hazırlanan herhangi bir statik hesap raporunun dosyada yer almadığı görülmüştür.
Buna göre; 1993 yılında hazırlanan statik betonarme projelerle ilgili olarak 1975 Deprem Yönetmeliğine göre gerekli oranda perde yer almadığı için sorumluluğu olduğu, 2001 yılında verilen yapı ruhsatında adı yazılı olmakla birlikte ruhsat ekinde kendisi tarafından hazırlanmış bir hesap raporu bulunmaması, 1998 Deprem Yönetmeliğine göre hazırlanmış yeni bir betonarme çizim paftası bulunmaması ve 1993 yılında hazırlanan betonarme projenin aynen belediye arşiv dosyasında yer alması göz önüne alındığında, İnşaat Mühendisi Mehmet Güncüoğlu’nun statik proje müellifi olarak adının yazılmasının bilgisi dahilinde olmadığı kanaati oluştuğundan bu ruhsatla ilgili sorumluluğunun olmadığı görüşüne varılmıştır.
İnşaat Mühendisi Hasan Aslan: 1993 yılında düzenlenen yapı ruhsatında fenni mesul olması nedeni ile; 1993 yapı ruhsatına göre inşa edilen bina taşıyıcı sistem imalat/denetim eksiklik ve hatalarından (standartlara uygun olmayan büyük boyutlu ve kusurlu agrega kullanılması, etriyelerin 135 derece kancalı yapılmaması, etriye sıklaştırmasının yapılmaması, betonarme projede gösterilen çirozların yapılmaması) dolayı sorumluluğu olduğu kanaatine varılmıştır.
NE OLMUŞTU?
Adıyaman’ın Merkez ilçesinde bulunan ve depremde yıkılan Grand İsias Otel’de 72 kişi hayatını kaybetti. Dosya kapsamında 5 sanık tutuklu, 6 sanık ise tutuksuz yargılanırken; Gazi Üniversitesi’nden gelen bilirkişi raporuyla sanıklardan Efe Bozkurt ve Halil Bağcı “yurt dışı yasağı” ve “haftada bir gün imza atma” şeklindeki adli kontrol şartlarıyla tahliye olmuştu. Adıyaman Valiliği İl İdare Kurulu, İsias Otel dava dosyasından ayrılan Adıyaman Belediyesi’ndeki 4 kamu görevlisi hakkında soruşturma izni vermişti.
Kaynak: sozcu.com.tr
